Anafilaksi (alerjik şok) belirti ve tedavisi
ANAFLAKSİ
Anafilaksi ani gelişen, hayatı tehdit etme mümkünlüğü olan çok hassaslık tepkisidir. Bu sistemik tepki birdenbire gelişen ve süratle ilerleyen ürtiker ve teneffüs ezası ile ortaya çıkar. Çabucak teşhis ve tedavi yapılırsa seyri uygundur. Bu önemli tepki, sistemik şok ve bazen de vefatla sonuçlanabilir. Anafilaksi, tipik olarak dakikalar içinde görülmekle birlikte, antijenle yine karşılaştıktan sonra 1 saat üzere geç olarak da tepki ortaya çıkabilir.
Anafilaktik tepkilerin nedeni, ağızdan alınan yahut sistemik yolla maruz kalınan duyarlandırıcı bir ilaç ya da öteki rastgele bir husus olabilir. Anafilaksiye yol açan hususların çok küçük kesimleri bile önemli tepkilere yol açabilir. Hasta daha evvelden karşılaştığında rastgele bir probleme yol açmayan unsurların bireye daha sonradan anafilaksi yapabileceği unutulmamalıdır. Örneğin hasta evvelden penisilin kullanmış ve hiçbir sıkıntıyla karşılaşmamış olsa dahi bir sonraki kullanımında penisilin ölümcül reaksiyona neden olabilir.
Bu hususlar ortasında serumlar, aşılar, alerjen ekstreleri, hormonlar, penisilin ve başka antibiyotikler, sulfonamidler, salisililatlar, lokal anestetikler sayılmaktadır.
Tedavi
Anafilaksi acil bir durumdur ve çabucak tedaviye başlanması gereklidir. Havayolu açıklığı sağlanmalı, gırtlak ödemine ilişkin erken bulgular(ses kısıklığı, ıslık sesi ve nefes darlığı) gözlenmeli, soluk borusuna tüp yerleştirme yahut trekeostomi (delik açma) gerekli ise uygulanmalıdır. Damar yolu açılmalı, bu ortada adrenalin enjeksiyonu yapılmalıdır. Bilinen önemli tepki geçiren bireyler yanlarında adrenalin kiti taşımalıdır. Kortizon anaflaksi tedavisinde uygulanan öteki değerli bir ilaçtır. Bu ortada hasta acil servise ulaştırılmalıdır.
Anaflaksiyi önlemek için hastaya bilinen alerjenlerden kaçınması söylenir, makul bir ilaca ya da besine alerjisi olan kişi bunlardan uzak durmayı öğrenmelidir. Böcek sokmasına alerjisi olan kişi ormanlık ve açık alanda dolaşmamalıdır. Anaflaksiye aday her hasta alerjisini gösteren bir künye taşımalıdır.
Uz. Dr. Sevin Karalar
Kaynak: Doktor Sitesi