Anemi (kansızlık) nedir?
Kanımız dışarıdan aldığımız besinleri, oksijeni ve bedenimizde oluşan hormon ve proteinleri doku ve organlara taşırken, doku ve organlarda oluşan atık ve ziyanlı unsurları de bedenimizden uzaklaştırmaktadır. Bu taşıyıcılık vazifesinin yanında bedenimizi mikroplara ve öbür çevresel ziyanlara karşı müdafaa üzere çok kıymetli fonksiyonları vardır. Kandaki hücresel elemanlar 1) Kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar), 2) Beyaz kan hücreleri (akyuvarlar), 3) Pıhtılaşma pulcukları (trombositler) dır. Alyuvarların içinde oksijen taşıyan hemoglobin denen çok değerli bir husus bulunur. Büyük çocuk ve erişkinlerde kan üretim yeri yani kan fabrikası esas kemik iliğidir. Olağan bir erişkinde kemik iliğinde günde ortalama 500 milyar hücre üretilir. Doğum öncesi, yenidoğan ve erken çocukluk devirlerinde kan imali ve kan pahaları erişkin bir kişinin kıymetlerinden farklılık göstermektedir. Bu nedenle hiçbir biçimde erişkin kan kıymetlerini çocuklarınkiyle bir tutmamak gerekir.
Anemi, kan hemoglobin ve hematokrit konsantrasyonunun yaşa ve cinse nazaran belirlenmiş olağan kıymetlerin altına inmesi olarak tanımlanır. Tam kan sayımı sonuç dokümanlarında kan bedellerinin düşük yahut yüksek diye belirtilmesi erişkin insanların olağan kıymetlerine nazaran yapılmaktadır. Çocuklarda ise olağan pahalar yaşa nazaran değişkenlik gösterdiği için bu sonuçların doktor tarafından ayrıyeten kıymetlendirilmesi gerekmektedir. Anemi bir bulgu ve sonuçtur. Değerli olan anemiye neden olan kaynağın ve hastalığın gecikmeden ortaya çıkarılması ve tedavi edilmesidir. Anemili bir çocuğu en âlâ değerlendirebilecek tabipler ise Çocuk Hematoloji uzmanlarıdır.
Anemi nedenleri
Anemiler esas dört nedenle ortaya çıkabilir:
Alyuvar imal bozukluğu; kemik iliğinin gereğince çalışmaması, (ilik kuruması- aplastik anemi, enfeksiyon, ilaç yahut kanser) yahut iliğin çalışmasını sağlayan eritropoetin hususunun yetersizliği (kronik böbrek yetmezliği, hipotiroidi, romatizmal hastalıklar)
Alyuvarların olgunlaşmasındaki bozukluklar (örn; demir eksikliği, akdeniz anemisi, kurşun zehirlenmesi, vitamin B12 eksikliği, folat eksikliği)
Alyuvarların vaktinden evvel yıkılması ve yok edilmesi (örn; alyuvar zarında bozukluk yahut içindeki hususlarda eksiklikler, hemoglobin yapısında bozukluklar, bağışıklık sistem bozuklukları, dalağın fazla çalışması vb..)
Kan kayıpları (kanamalar)
Anemik hastada hangi bulgular görülebilir?
Aneminin sık görülen bulguları halsizlik, iştahsızlık, çabuk yorulma ve solukluktur. Anemi, bebeklerde huzursuzluk, beslenme zahmeti, ağlarken morarma, büyüme ve gelişmelerinde duraklama ile kendini gösterebilir. Bilhassa demir eksikliği ve vitamin B12 eksikliğine bağlı anemide okul muvaffakiyetinde düşme, unutkanlık, manaya ve algılama zahmeti, zeka seviyesinde azalma görülebilir. Kemik ve eklem ağrıları, lenf bezelerinde büyüme, karaciğer ve dalak büyüklüğü ile birlikte anemi olması lösemi ve başka birtakım kıymetli hastalıkları akla getirir. Çarpıntı, baş ağrısı, sık hastalanma, yenmemesi gereken toprak, sıva, buz üzere hususları yeme isteği, tırnaklarda bozukluk, tad alma duyusunda kayıp, lisanda ağrı ve ağız kenarlarında yaralar olabilir.
Anemi kuşkusu olan çocukta birinci yapılacak laboratuvar tetkikleri nelerdir?
Tam kan sayımı
Periferik yayma değerlendirilmesi
Retikülosit sayımı
Ferritin ve CRP
Öykü, muayene ve bu incelemeler ile anemi nedeni hakkında ön fikir elde edildikten sonra anemiye sebep olan asıl durumun uzman doktorlarca ortaya çıkarılması ve uygun biçimde tedavi edilmesi en gerçek yaklaşımdır.
Kaynak: Doktor Sitesi