Anne babaları endişelendiren kardeş kıskançlığı

Çocuklarımızda en çok gördüğümüz ve anne babalar tarafından en çok şikayet konusu olan kardeş kıskançlığıdır. Çocuklarda davranışsal problemlere neden olan, temel sebep nedir? Bu hissin temelinde çocuğun içten zımnî iletisi neler olabilir?

Zihnimizi meşgul eden, yanıtını bekleyen bir çok sorular olabilir. Bu hissin temelinde yatan en kıymetli neden ebeveyn davranışlarıyla yakından bağlantılıdır. Aileye yeni bir bebeğin katılması, çocuğun bu duruma hazırlıksız olması, kardeş kıskançlığını getirebilir. Şayet ebeveyn tarafından çok düzgün yönetilemezse, kıskançlık gösteren çocukta, kimi gelişimsel sorunlara yol açabilir.

Genellikle kardeş kıskançlığı, çocukta anne sevgisini kaybetme kaygısıdır. Ebeveynlerin, öncelikle yapmaları gereken şey, çocuk doğmadan evvel başka çocukların bu duruma hazırlandırılması gerekir.

Çocukların, beş, altı yaşları, çocuğun kişiliğinin atıldığı, toplumsallaştığı yıllardır. Bu kademede en değerli etken, çocuğun anne babasıyla kurduğu münasebettir. Bu periyotlarda bir çok sorun, çocuğun anne babasının tavrından kaynaklanmaktadır. Çocukların kimi davranımları, anne ve babası tarafından desteklenirken kimi davranışları engellenmektedir. Anne ve babalar çocuklarıyla ilgilerinde, sağlıklı, inançlı bağlanma oluşturmaları epey kıymetlidir.

Çocuklar, aileye yeni katılan kardeşe çabuk ahenk sağlarlar. Kardeşler ortasında, çatışma ve kıskançlık olağandır. Lakin fizikî, duygusal olarak hudutlar aşıldığında kardeş çatışması, kıskançlık sorun oluşturabilir. Öbür mağdur kardeş üzerinde, uzun vadeli tesiri olduğu durumda, önemli tasa kaynağı oluşturabilir.

Büyük çocuk, ebeveyn açısından farklı kabul edilir, ailede tek çocuktur. Anne ve babanın tüm ilgi ve sevgisi birinci çocuğa gösterilmiştir. Kardeşin doğumuyla, büyük çocuğun ayrıcalığına, son verilmiştir. Büyük çocuklar, kardeşi geldikten sonra, ekseriyetle kendini yerinden edilmiş hissederler. Zira anne ve babasının sevgisini, aileye katılan kardeşiyle paylaşacaktır. Bu durumda çocuk, kendi kıymetini korumak için kardeşiyle uğraş edecektir. Kardeş kıskançlığı, rekabeti doğuran bir neden olarak da gösterilebilinir.

Aile bir üyesi olan ortanca çocuk, kendinden evvelki çocukla kendini kıyaslar, kıyaslama sonucu, büyük kardeşe nazaran kendisini yetersiz hisseder. Hasebiyle çocuk, kendi üstün tarafını görmediğinde, kendinden küçük kardeşiyle kendini kıyaslar. Bu durumda, anne ve babasının ilgi ve sevgisi küçük kardeşin üzerinde olduğunu görünce, kendini mutsuz ve üzgün hisseder. Büyük kardeş ve küçük kardeşin ortasında kalan ortanca çocuk, kendini bulmaya çalışır. Anne ve babalar, çocuğu bu noktada anlamadıklarında, çocuk başkaldırıcı, karamsar bir tavra girer. Bu durum devam ederse, çocuğun, problemli kişilik geliştirmesine neden olabilir.

Aileler Ne Vakit Endişelenmeli?

Çocuklar ortasındaki arbede ve kıskançlıktan, kaygı duyan ebeveynler, kardeşler ortasında bir mağduriyete dönüşmeden evvel, sorunu çözmek için profosyonel bir dayanağa muhtaçlıkları vardır.

Çocuklar anlaşıldıklarını hissettikleri vakit, yalnızlıkları ve incinmeleri azalır ve anne ve babalarına olan sevgileri derinleşir. Anne ve babalar, çocuğun incinmiş hislerini anladıklarını, hissettirmelerinde ise çocuklarda, duygusal birinci yardım fonksiyonu görür.

Ebeveynler her vakit çocuklarıyla birlikteler. Geçirilen nitelikli vakit çok kıymetlidir. Çocuklar ne söylerse söylesin ya da ne yaparsa yapsın, anne ve babalar bu durumu değerlendirirken, çocukların penceresinden bakması kıymetlidir.

Ebeveynler, çocuklarına kardeşiyle ilgili, yaşıyla orantılı küçük sorumluluklar vermeliler. Çocuklara yaşının ve gelişiminin üzerinde fazla sorumluluk yüklenmemeli, Kolay küçük sorumluluklar, çocukta kardeşini sahiplenmesi, yaklaşması, kardeşine karşı sevgi ve gözetici hislerinin gelişmesini sağlar.

Anne ve babalar, çocuklarınızla aranızdaki temasınızı güçlendirin. Çocuğunuz, diğer birini, onu sevdiğinizden daha fazla sevmeyeceğini bildiğinde, kardeş kıskançlığı ortadan kalkacaktır. Sıcak bir dokunuş, bir gülüş çocuğunuzun sizin tarafınızdan anlaşılır hissetmesi, çocukla sıcak bir irtibat, çocuğun tekrar inancını kazanmanızı sağlayacaktır.

Uzm. Çocuk Gelişim/Psikoloji Bilim Uzm.

Yasemin TAŞ

Kaynak: Doktor Sitesi