Çocuk hematolojisi nedir ve hangi hastalıklarla İlgilenir?
Hematoloji sözünün kökeni yunanca olup ‘kan bilimi’ manasına gelmektedir. Olağan ve hastalık durumlarında kan ve kemik iliğinin yapısı ve fonksiyonları ile ilgilenen bilim kısmıdır. Kan, doku ve organlara onlar için yaşamsal ehemmiyete sahip gereken her türlü maddeyi ulaştırırken, doku ve organlarda oluşan ziyanlı atıkları da bedenden uzaklaştıracak organlara taşır. Bu taşıyıcılık misyonunun yanında bedenimizi mikroplara ve öteki çevresel ziyanlara karşı müdafaa üzere çok değerli fonksiyonları vardır. Kan, plazma denen bir sıvı ve bu sıvı içerisindeki 3 çeşit hücreden oluşmaktadır.
Kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar-eritrositler)
Beyaz kan hücreleri (akyuvarlar-lökositler)
Pıhtılaşma pulcukları (trombositler)
Bu kan hücreleri kemik iliğindeki kök hücreler tarafından üretilirler ve muhakkak bir mühletin sonunda parçalanırlar. İlik daima olarak üretim yaptığı için kan hücrelerinin sayıları muhakkak hudutlar içerisinde sabit kalır. Lenf bezleri, timus bezi ve dalak bedenin mikroplara ve ziyanlı etkenlere karşı korunmasında kanın beyaz hücreleri ile birlikte işbirliği halinde çalışırlar (bağışıklık sistemi).
ÇOCUK HEMATOLOJİSİ HANGİ HASTALIKLARLA İLGİLENİR?
1) Kırmızı kan hücreleri ile alakalı belirti ve hastalıklar:
Halsizlik, iştahsızlık, yorgunluk ve çabuk yorulma, sarılık, solukluk, toprak kağıt olağandışı şeyler yeme, çarpıntı, katılma nöbeti, dalak büyümesi, karaciğer büyümesi, ağızda ve lisanda kızarıklık ve yara, tırnaklarda bozukluklar, okul başarısızlığı, unutkanlık, sonluluk, uzunluk kısalığı, büyüme ve gelişme geriliği, anemi (kansızlık), demir eksikliği, B12 vitamin eksikliği, folik asit eksikliği, çinko eksikliği, hemolitik anemi, talasemi (akdeniz anemisi), orak hücre hastalığı, G6PD eksikliği, herediter sferositoz, fankoni anemisi, aplastik anemi (ilik kuruması), polisitemi (kan fazlalığı) vb..
2) Beyaz kan hücreleri ve bağışıklık ile ilgili belirti ve hastalıklar:
Sık hastalanma, sık ateşlenme ve bağışıklık yetersizliği, tekrarlayan enfeksiyonlar, ağızda pamukçuk, tekrarlayan kulak iltihabı-zatürre-ishal, kilo alamama ve kilo kaybı, ciltte iltihaplanma ve siğiller, lökositoz (beyaz küre fazlalığı), lökopeni (beyaz küre azlığı), nötropeni, konjenital nötropeni, siklik nötropeni, lökosit adezyon eksikliği, kronik granulomatöz hastalık vb..
3) Kanama ile ilgili hastalıklar:
Burun kanaması, göbek bağından kanama, bedende morluklar, uzun periyodik adet kanaması, ameliyat öncesi kanama analizlerinde bozukluk, ameliyat ve sünnet sonrası uzun vadeli kanama, mide ve barsak kanaması, idrar yollarından kanama, eklem içine kanama, trombositopeni (trombosit eksikliği), immün trombositopenik purpura (İTP), trombositlerin işlev bozuklukları, hemofililer, von Willebrand hastalığı, Glanzman hastalığı, hemolitik üremik sendrom, vb.
4) Pıhtılaşma ile ilgili hastalıklar:
Vücudun rastgele bir yerindeki damar tıkanıklığı, inme (felç), akciğer damarlarında tıkanma (akciğer embolisi), karaciğer damarlarında tıkanma (Budd-Chiari sendromu), böbrek damarlarında tıkanma (renal ven trombozu), tromboflebit, pıhtılaşmaya meyil yapan kalıtsal durumlar, protein C eksikliği, trombosit fazlalığı, vb .
5. Kanı üreten ilik hücrelerinin ve lenf bezi hücrelerinin hastalıkları:
Lenf bezelerinde büyüme, kemik ağrısı, eklem ağrısı ve şişliği, karaciğer ve dalak büyümesi, uzun vadeli ateşlenme, kilo kaybı, karında şişlik, enfeksiyöz mononükleoz (EBV enfeksiyonu), damar genişlemesi (hemanjiom), kan kanseri (lösemi), lenf kanseri (lenfoma), Hodgkin hastalığı, vb.
6. Öbür sistemleri ilgilendiren hastalıklarda ve ilaç kullanımlarında meydana gelen kan bozuklukları
Çocuk Hematoloji kısmı, tüm bu hastalıkların gelişmesinin engellenmesi, hastalık oluştuysa teşhisinin konması, tedavisinin yapılması ve tedavi sonrası takiplerin yapılması ile ilgilidir.
Kaynak: Doktor Sitesi