Çocuklarımızın yanımızda olduğu sürece enfeksiyonlara karşı tedbir almamızın çok daha kolay olduğunu ve müdahale etme talihinin olmadığı okulların kelam konusu olduğunda ebeveynler için durumun daha sıkıntı  “Parainfluenza virüsü, ses tellerinde yakın yerleri tutuyor ve köpek havlama sesine benzeri bir öksürüğe neden olabiliyor. Rino virüsü daha çok burun kısmını tutarken, bilhassa baş ağrılarıyla belirti veriyor.

Yeniden teneffüs yoluyla bulaşan kızamık, kızamıkçık, halk ortasında “öpücük hastalığı” dediğimiz “enfeksiyöz mononükleoz”, parvovirüs ve suçiçeği bedenin çeşitli bölgelerinde döküntülere neden olabiliyor. Ayrıyeten kızamığa bağlı zatürre üzere su çiçeğine bağlı birtakım rahatsızlıklar da meydana gelebiliyor. Mide bağırsak sistemini etkileyen virüs enfeksiyonlarında ise, su üzere bir gaita (dışkı) çıkışı mevcuttur. Bu da ateş ve kusma olarak belirti verirken, bakteriyel olan bir enfeksiyon kelam mevzusuysa, içinde kan ve sümüksü görünüme yüksek ateş eşlik ediyor”

Çocuklara hijyen konusunda sorular sorarak kontrol etmek mümkün

Çocukların beslenme alışkanlıkları, hasta olduklarında yapılması gereken davranış ve tavırlar ya da hasta olmadan evvel alınacak tedbirlerin okula nazaran konutta daha kolay  “Ancak ebeveynler çocuklarını okuldayken göremeseler de denetimi elden bırakmamalılar. Okulda ne yaşadıklarını anlatmaları istendiğinde çocuklardan laf almak neredeyse imkansızdır. Hasebiyle bunu yaparken okuldan konuta gelen çocuklara dolaylı sorular sorulabilir. Örneğin; “Ellerini yıkıyor musun?” yerine, “Okuldaki sabununuzun kokusu hoş mi?”, “Sınıfınızı temizliyorlar mı?” yerine, “Sınıfınızı temizleyen teyzenin/amcanın ismi ne?” üzere hem çocuğu hem de okulu hijyen konusunda test edecek sorularla muhtemel yanlış tavırlara müdahale edilmeli” açıklamasında bulundu.

Enfeksiyon rahatsızlığı olan çocuklar evde dinlenmeli

Çocukların tuvalete, suya ulaşımının güç olduğu kalabalık okullarda enfeksiyon riskinin daha yüksek  “Çünkü enfeksiyonlar en çok elle bulaşıyor. Bilhassa grip virüsleri plastik ya da tahta üzere çocukların okulda dokundukları kimi eşyalarda 24 saate yakın barınabiliyorlar. En çok da damlacık enfeksiyonuyla bulaşan virüsler; öksürme, aksırma ile havaya asılı kalan tükürük modüllerinde yaşıyor.

Dolayısıyla kalabalık olduğunda çocukların bu havayı soluması da kolaylaşıyor. Rastgele bir enfeksiyon hastalığına yakalanan çocukların, enfeksiyonu başka çocuklara bulaştırmamaları için konutta istirahat etmeleri, okula gitmemeleri en ülkü tedbir. Ayrıyeten hastalıkların artış gösterdiği kış devrinde çocukların da okullardaki hasta olan arkadaşlarıyla öpüşmemesi yahut sarılmaması, hasta olan arkadaşlarının kullandığı malzemeleri kullanmaması da epey değerli.

Genellikle istirahat, sıvı ve beslenme dayanağı ile üst teneffüs yolu enfeksiyonları ilaçsız bir haftada atlatılabiliyor. Ama çocuğun ateşini düşürmede ve besin takviyesi konusunda zorlanma kelam mevzusuysa, kusma oluyorsa ve ailede havale hikayesi varsa meskende tedavi idaresi sıkıntı olacaktır. Bu noktada tedavinin donanımlı bir sağlık merkezinde yapılması daha uygundur. Tedavi için, ağızdan ilaç vermek güç olduğu için ateş düşürücüler damardan verilerek çocuğun daha kısa müddette toparlanması sağlanır” dedi.

İlk çocuklar daha sık hastalanıyor

Okul çağı çocukların enfeksiyona neden olan mikroorganizmalara duyarlılıklarının, anne ve babaların kimi tavırlarına nazaran de değişkenlik gösterebildiğini belirten “Aşırı esirgeyici tavırlar; örneğin, çocukların parkta, sokakta yahut bahçede oynamasına pürüz olmak, tabiatın mikroorganizmalarıyla tanışmalarını da engelliyor. Bu da çocukların o mikroorganizmalara cevabının daha düşük düzeyde kalmasına ve şiddetli enfeksiyon geçirmelerine sebep olabiliyor. Çocuk mikroorganizmalarla ne kadar erken tanışırsa, okul çağında karşılaşacağı enfeksiyonları da o kadar kolay atlatabiliyor.

İkinci çocuklar genellikle, bebekliklerinde hasta olup okula başladıklarında pek hasta olmazlar. Bunun nedeni aslında, bebekken abi yahut ablasının okuldan meskene hastalık getirmesi ve daha bebekken geçirdiği bu hastalıklar nedeniyle okul çağında karşılaşacağı hastalıklara bağışıklık kazanmasıdır. Ancak birinci çocuklar, yuvaya ya da ilkokula başladıklarında birinci sefer kalabalık bir ortama girdikleri için bakterilerle karşılaşıyor ve okulda daha sık enfeksiyon geçiriyorlar” açıklamasında bulundu.

Her enfeksiyona antibiyotik tedavisi yapılmamalı

İdmanın her şeyde olduğu üzere enfeksiyonlara karşı bağışıklık sistemini güçlendirmede de son derece yararlı olduğunu anlatan  “Ancak çocuklar çok hareketli olduklarından zati idman yapmış üzere oluyorlar. Bunun yanında haftanın bir günü 1-2 saat için çocuğu basketbol, yüzme, futbol üzere bir aktiviteye göndermek spor değil, bir hobi olarak kabul edilmelidir. Zira idman, gün içinde sistemli yapılan bir aktivitedir. Sistemli idman, çocukların gelişiminde ve bağışıklık sisteminin güçlenmesinde hayli yararlı.

Üst teneffüs yolları enfeksiyonlarında, örneğin çocuğun çok ateşi varsa, halsiz ve iştahsız ise, bunlara rağmen burun akıntısı ve öksürük yoksa, muayenesinde bakteriyel enfeksiyon çıktığında, bazen erkenden antibiyotik verilebiliyor. Lakin çocuğun ateşi 40 derecede seyrediyorsa, burun akıntısı, öksürük, iştahsızlık, keyifsizlik, boğazda pembeleşen bir manzara ve bademciklerde şişlik varsa, çocuğun kendi direnciyle atlatması beklenmelidir. Zira bu belirtiler bir virüs enfeksiyonuna aittir ve antibiyotik ile iğne tedavisi yapılmamalıdır. Çocuğun bağışıklık sistemi zayıfsa virüslerin olduğu tabana bakteriyel etkenler yerleşebilir.

Buna bağlı olarak, sinüzit, ortakulak iltihabı, zatürre, bronşit üzere rahatsızlıklar da gözlemlenebilir. Bu, fırsatçı mikroorganizmaların çarçabuk enfeksiyon yapabilme potansiyelinden kaynaklanır. Bu durumda antibiyotik tedavisinin gerektiğini söyleyebiliriz. Virüs enfeksiyonlarına yakalanmış çocuklarda bağışıklık sistemi savaşı kelam hususudur. Kimi çocuklar bu savaşı 1-2 günde, kimileri ise 10 günde yenebiliyor.

Ama erken atlatanın bağışıklık sisteminin daha kuvvetli, geç atlatanın daha zayıf olduğunu gösteren bilimsel çalışmalar mevcut değil. Her çocuğun -özellikle 5-6 yaş altında- en az bir sefer ateşlenme yahut enfeksiyon geçirme mümkünlüğü vardır. Ama çok sık bademcik enfeksiyonu geçiren, bundan ötürü yataklara düşen, hatta bronşit ve zatürre olan bir çocukta, tekrarlayan ishaller, olağanda sağlıklı bir bireyde sıklıkla görülmeyen osteomyelit (kemik iltihabı, eklem iltihabı), tekrarlayan menenjit, bronşit ve zatürreler “Bağışıklık sisteminde zayıflık var mı?” sorusunu akla getiriyor. Bu türlü durumlarda ve gelişimsel olarak da akranlarından geri olan çocuklarda birtakım incelemeler yapmak gerekebiliyor.”

Günde bir bardak süt çocukları koruyor

Günde bir bardak sütün, bilhassa ilkokul çağındaki çocuklarda, kemik gelişimi, genel sağlık ve uzunluk uzama için gerekli olduğunu aktaran “Eğer çocuğun süte karşı özel bir tepkisi yoksa günde bir bardak sütle desteklenmesi gerekir. İkinci bir bardak süt, çocuk isterse verilebilir lakin daha fazlası hem iştahı kapatma hem de kabızlık ya da kansızlığa neden olabileceğinden verilmemelidir” dedi.

ENFEKSİYONLARDAN KORUYUCU BESLENME ÖNERİLERİ

Okul çağındaki çocuklarda bağışıklık sisteminin güçlenmesi için;

•     Güne mutlaka kahvaltıyla başlanmalı, biraz karbonhidrat, protein ve yağ alınmalıdır. Bunun için; meyveli yoğurt, tahıllı karışım veya evde yapılmış çok şekerli olmayan bir kek uygundur. Alınması gereken günlük kalori için kahvaltıyı tatlandırmak da önemli; pekmez ve bal menüde olabilir.

•     Kış mevsiminde özellikle; lif içeriği açısından armut, C vitamini açısından zengin narenciye, yeşilliklerden en az biri (ıspanak, pazı, brokoli, maydanozlu yemekler) yenmelidir.

•     Peynir, süt ya da yoğurt gibi süt ürünlerinden en az biri tercih edilmelidir. Ayrıca demir bakımından zengin yiyeceklerin yanında yoğurt yenmemelidir. Aksi takdirde besinin demir değeri azalacaktır.

•     Mısır gevrekleri de içinde şeker olduğundan, çok fazla abartılmamak şartıyla yenebilir.

•     Yapılan yemeklerin içine nane gibi birtakım faydalı otlar eklenebilir.

•     Hazır paket gıdalar, şekerlemelerden uzak durulmalıdır (Bu anlamda çocuklara abur cubur reklamları izletilmemelidir).

•     Güneşe çok çıkmamış çocuklarda D vitamini desteği yapılmalıdır.

•     Haftada iki kez balık gibi Omega 3’ten zengin yiyecekler yenmeli ancak kış boyunca Omega 3 tabletleri alma mecburiyeti yoktur. Özel dönemlerde, sınav gibi stresli durumlarda ya da dönemsel beslenme bozukluğu olduğunda balık yağıyla Omega 3 takviyesi yapılabilir.

•     Kuru meyve ve yemişler yenmelidir.