Gecikmiş konuşmanın belirtileri

Konuşma insanların birbirlerine his ve fikirlerini, istek ve muhtaçlıklarını anlatabilmeleri için gerekli en değerli ögedir. Konuşmanın gerçekleşebilmesi için lisanın kazanılması gerekir. Çocuklar doğdukları andan itibaren duydukları seslere reaksiyon verirler. Hatta anne karnında bile bu mümkündür. Çocuklarda lisanın gelişimi birinci aydan itibaren kademeli bir biçimde gerçekleşmeye başlar.

* Birinci 2 ayda babıldamalar başlar.

*5. 5 aydan itibaren anadilini ilişkin ünlü sesleri çıkarırlar.

*6 aydan itibaren ba-ba, da-da üzere tekrarlar vardır. Bunlara vokal jimnastik denir.

*1 yaş civarında birinci sözcüklerini söylemeye başlarlar.

*18.ayda 5-6 söz konuşabilirler.

*2 yaşta 2 sözcüklü cümleler kurabilirler.(10-50 sözcük ortası söz dağarcığı vardır. Eşya ve hayvan isimlerini bilirler.)

*3 yaşta üç sözcüklü cümleler kurabilirler.

*4 yaşta yetişkinlerin seviyesine yakın cümleler kurabilirler.

Çocukların lisan gelişim süreci ve cümlelerinde kullandıkları söz sayısı yaşları ile paraleldir.

GECİKMİŞ KONUŞMANIN BELİRTİLERİ

1-Çok güç anlaşılabilen birkaç sözcük söyleyebilmektedirler.

2-İsteklerini işaretlerle, jest ve mimiklerle anlatırlar.

3-Söyledikleri anlaşılmayınca sonlanıp bağırırlar.

4-Çevreye karşı isteksiz ve ilgisizdirler.

5-Anlamlı olmayan sesler çıkarırlar.

KONUŞMA GECİKMESİNE NEDEN OLAN ETMENLER

1-İşitme kaybı

2-Otizm spektrum bozukluğu

3-Mental gerilik

4-Yarık damak ve dudak

5-Evde çift lisan konuşulması

6-Sosyal nedenler ve uyaran eksikliği

7-Uzun periyodik hastalık ve tedavi süreci

8-Çocuğun geçirdiği ağır travmalar

GECİKMİŞ KONUŞMA TANISI NASIL KONULUR?

Öncelikle çocukta rastgele bir işitme kaybı olup olmadığı, ya da ağızda,damakta dudakta yapısal bir bozukluk olup olmadığı araştırılmalıdır. Şayet işitme sorunu yok ise bir Çocuk-Ergen psikiyatristi tarafından değerlendirilmelidir. Nörolojik bir sorun olup olmadığı araştırılmalıdır. Bütün bu taramalardan sonra şayet bir sorun saptanırsa sorununu niteliğine nazaran gerekli teşhis ve tedavi yapılmalı,daha sonra bir lisan ve konuşma terapistinden dayanak alınmalıdır. Çocukta bu saydığımız faktörlerden hiçbiri olmayıp çevresel faktörler, anne babanın tavrı ve uyaran eksikliği de konuşma gecikmesine neden olabilir. Bu türlü bir durumda da yeniden bir lisan ve konuşma terapistinden yardım alınmalıdır. Şayet bu yaşlarda erken fark edilip dayanak alınırsa akranlarının seviyesini yakalayabilirler. Lakin sorun görmezden gelinir ve çocuk kendi haline bırakılırsa ileriki yaşantısında okuma- yazma hünerlerinde de epeyce zorluk yaşanması olasıdır.

DİL VE KONUŞMA HÜNERLERİ İÇİN AİLELERE ÖNERİLER

1-Soru sormaktan kaçının, onun yerine çocuğun yaptığı işlerle ilgili yorum yapın.

2-Birlikte eğlenin. Hareketleri kullanın, müzik söyleyin, sesler çıkarın.

3-Eğlenceli zorluklar çıkarın. Örneğin çorabının eşini farklı giydirmek üzere. Anlamamış üzere yapın. Konuşması için fırsat tanıyın.

4-Cümlelerinizi kısa tutun. Örneğin; “şimdi yemek zamanı”, “vay canına”, “bir kule yaptın” v.b

5-Ne diyorsa tekrar edin, genişleterek tekrar söyleyin. Örneğin su yerine “ bu”dedi. “Sana su vermemi istiyorsun” biçiminde söylediği şeyi genişletin.

6-Kelimenin doğrusunu söyleyin, ama bunu yaparken çocuğun kendine itimadını kaybetmesine neden olacak biçimde yanılgıyı vurgulamayın. Yalnızca çocuğun akabinde gerçek kelimeyi tekrar edin.

7-Etkileşimli kitap okuyun.

8-Konuşurken her vakit göz kontağı kurmaya çalışın.

9-Bebekçe konuşmalardan kaçının.

10-Ortak ilgi alanları oluşturun. O anda ilgilendiği husus durum ne ise o mevzu ile ilgili sohbet başlatın.

11-İsteklerini işaretle değil sesle talep etmesini sağlayın. Çıkardığı sesleri söze dönüştürün ve yanlışsız kelimeyi söylem edin.

12-İstediği şeyleri ulaşamayacağı yerlere koyun ve sizden isteyerek talep etmesini sağlayın.

Kaynak: Doktor Sitesi