Birinci sefer Japon pediatrist Dr. Tomisaku Kawasaki tarafından 1967 yılında tanımlanan bu hastalık, bilhassa beş yaş altı çocuklarda tedavi edilmezse uzun vadeli kalp komplikasyonlarına sebebiyet verebilen kıymetli bir rahatsızlıktır. Tedavi edildiğinde ise birçok çocukta rastgele bir kalıcı hasara neden olmaz.

Kawasaki hastalığı nedir?

Kawasaki sendromu olarak da bilinen Kawasaki hastalığında, hastanın bedenindeki orta büyüklükteki damarlarda enflamasyon gelişir. Bu duruma tıpta vaskülit denir. Enflamasyon en çok kalbe kan taşıyan koroner arter damarlarda gözlenir.

Kawasaki hastalığı neden olur?

Kawasaki hastalığının nedeni tam olarak bilinmez. Ailesel yatkınlığın yanı sıra virüsler ve maruz kalınan kimyasallar üzere çevresel faktörlerin hastalığın ortaya çıkmasında rol oynadığı düşünülür. Bilhassa Japonya üzere Uzak Doğu ülkelerinde daha sık gözlenir. Avrupa ve başka bölgelerde ise gözlenme sıklığı yaklaşık 5-20/100000’dir. Erkek çocuklarda, kız çocuklarından daha sık gözlenir. Son yıllardaki datalara nazaran, Kawasaki hastalığının kış ve ilkbahar başlangıcında daha sık ortaya çıktığı belirtilmiştir.

Kawasaki hastalığı belirtileri nelerdir?

Kawasaki hastalığı hakkında bilinmesi gereken en kıymetli şeylerden biri, süratli bir biçimde ortaya çıkması ve semptomların üç kademe halinde belirmesidir. Hastalık, semptomların başlamasından 10 gün ila 2 hafta kadar kısa müddette kalp rahatsızlığına neden olabilir. Hastalığın her evresinde farklı semptomlar ortaya çıkabilir, bu nedenle belirtileri hastalığın basamağına nazaran incelemek daha yararlı olacaktır.

Kawasaki hastalığının birinci dönem belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Üç günden uzun süren ve ilaç tedavisine fazla yanıt vermeyen yüksek ateş (39 derece üzerinde),
• Akıntı olmadan gözlerde ortaya çıkan kızarıklık,
• Göğüsten bacağa kadar yayılan deride, kasıklarda ve genital bölgede kızarıklık,
• El ve ayaklarda şişlik ve kızarıklık,
• Özellikle boyunda büyümüş lenf bezleri,
• Tahriş olmuş boğaz, ağız ve dudaklar,
• Şişik ve parlak kırmızı dil (çilek görüntüsünde)

Çocuğunuzda üç günden uzun süren ateş gözlemlediyseniz vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna danışın.

Kawasaki hastalığının ikinci dönem belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

Eklem ağrısı,
İshal,
Kusma,
Karın ağrısı,
El ve ayak derisinin soyulması

Kawasaki hastalığının üçüncü devrinde şimdi komplikasyon gelişmemişse belirtiler yavaş yavaş kaybolmaya başlar. Ancak çocukların güç düzeylerinin eski haline gelmesi uzun sürebilir.

Kawasaki hastalığı tanısı nasıl yapılır?

Kawasaki hastalığının teşhisi için tek bir test yoktur. Teşhis, belirtilerin benzediği öbür mümkün hastalıkların elenmesi ile konulur. Kawasaki hastalığına misal belirtiler gösteren başka hastalıklar şunlardır;

• Streptokokların yol açtığı enfeksiyonlar,
• Çocuk romatoid artriti,
• Stevens-Johnson sendromu ve mukoza zarlarında bozukluk,
• Toksik şok sendromu,
• Kızamık,
• Rocky Mountain benekli ateş üzere kene kaynaklı birtakım hastalıklar.

Doktor, klinik muayeneye ek olarak kesin teşhis için birtakım testler isteyebilir.Bu testler şu biçimde sıralanabilir;

• İdrar tahlili
• Kan analizi: Öteki hastalıkları elemenin yanı sıra doktorunuz enflamasyon sonrasında artan beyaz kan hücrelerinin sayısını ve Kawasaki’de ortaya çıkabilen anemiyi belirlemek isteyebilir. B tipi natriüretik peptid denen (BNP) bir husus kalp gerilim altında olunca salınır ve bu unsurun kanda varlığı Kawasaki hastalığının göstergesi olabilir.
• Elektrokardiyogram: Bu testte cilde bağlanan elektrotlar yardımıyla çocuğun kalp atışı ölçülür. Kawasaki hastalığında kalp ritmine dair komplikasyonlar gözlenebilir.
• Ekokardiyogram: Bu testte ultrason manzaraları kalbin nasıl çalıştığını ve varsa koroner arter anormalilerini belirler.

Kawasaki hastalığının komplikasyonları nelerdir?

Kawasaki hastalığı çocuklarda edinilmiş kalp hastalığının önde gelen bir nedenidir. Lakin tesirli tedavi ile çocukların sadece küçük bir yüzdesinde kalıcı hasar bırakır. Kalp komplikasyonları şunları içerir;

• Kalbe kan sağlayan koroner arter damarlarının iltihabı (vaskülit),
• Kalp kası iltihabı (miyokardit),
• Kalp kapağı sorunları.

Bu komplikasyonların herhangi biri çocuğun kalbine zarar verebilir. Koroner arterlerin iltihaplanması arter duvarının zayıflamasına ve şişmesine (anevrizma) neden olabilir. Anevrizmalar, kalp krizine yol açabilecek veya hayati tehlike arz eden iç kanamalara neden olabilecek kan pıhtılaşması riskini artırır. Koroner arter problemleri gelişen çocukların çok küçük bir yüzdesi için Kawasaki hastalığı tedaviye rağmen ölümcül olabilir.

Kawasaki hastalığı tedavisi nasıl yapılır?

Kawasaki hastalığının komplikasyon riskini azaltmak için çocuk doktorunuz, belirti ve semptomların ortaya çıkmasından çabucak sonra tedaviye başlamak isteyebilir. Birinci tedavinin gayesi ateş ve enflamasyonu azaltmak ve kalp hasarını önlemektir.

Bu maksatlara ulaşmak için doktor şu ilaçları reçete edebilir;

• Gama globülini: Bağışıklık proteini olan gama globülin damardan verildiğinde koroner arter problemleri riskini azaltabilir.
• Aspirin: Yüksek dozda aspirin enflamasyon tedavisinde etkilidir. Aspirin ayrıca, ağrıyı ve eklem iltihabını ve ateşi azaltır. Kawasaki tedavisi, çocuklarda aspirin kullanımına karşı kural için bir istisnadır. Çocuklarda aspirin tedavisi doktor gözetiminde gerçekleştirilir.

Ciddi komplikasyon riski nedeniyle, Kawasaki hastalığına yönelik ilk tedavi genellikle bir hastanede verilir. İlk tedavinin ardından ateş düştükten sonra, çocuk bir koroner arter anevrizması geliştirmişse en az altı hafta, düşük doz aspirin kullanması gerekir. Aspirin pıhtılaşmayı önlemeye yardımcı olur. Ancak, çocuk tedavi sırasında grip veya su çiçeği geliştirirse, aspirin almayı bırakması gerekir. Çünkü aspirin kullanımı, viral bir enfeksiyondan sonra çocukların ve ergenlerin kanını, karaciğerini ve beynini etkileyebilecek nadir ancak potansiyel olarak hayati tehlike oluşturan bir durum olan Reye sendromuyla ilişkilendirilmiştir.

Tedavi edilmeyen Kawasaki hastalığı ortalama 12 gün sürer, ancak kalp komplikasyonları daha sonra ortaya çıkabilir ve daha uzun sürebilir. Çocukta kalp problemleri varsa, doktor kalp sağlığını düzenli aralıklarla, genellikle hastalığın başlamasından altı ila sekiz hafta sonra ve altı ay sonra tekrar izlemek için takip testleri önerebilir. Devam eden kalp sorunları için doktor, çocuğu pediatrik kardiyologa sevk edebilir. Bazı durumlarda, koroner arter anevrizması geliştiren çocuklarda aşağıdaki tedavilerin uygulanması gerekebilir;

• Antikoagülan ilaçlar: aspirin, klopidogrel, varfarin ve heparin gibi ilaçlar pıhtıların oluşmasını önlemeye yardımcı olur.
• Koroner arter anjiyoplastisi: Bu prosedür, daralmış arterleri açar.
• Stent yerleştirme: Bu prosedürde tıkanan damarların açılması ve başka bir tıkanma oluşmasını engellemek amacıyla damar içerisine stent denen bir cihaz yerleştirilir. Stent, anjiyoplasti yöntemiyle yerleştirilebilir.
• Koroner arter baypas grefti: Bu operasyonda, bacak, göğüs veya koldan alınacak bir damar ile tıkanmış ya da tıkanmak üzere olan hastalıklı koroner arter etrafından kanın yeniden yönlendirecek alternatif bir yol  yapılır.

Kawasaki hastalığının tedavisinin ardından nelere dikkat edilmesi gerekir?

Kawasaki hastalığı geçiren çocuk gama globülin tedavisi görmüşse, su çiçeği veya kızamık aşısı için en az 11 ay beklemek gerekir. Çünkü gamma globülin, bu aşıların bağışıklık yanıtını etkiler.