Sarsıntı Bilimci Görür: “Canlı Faylar Harekete Geçerse İzmir’i Duman Eder”

Kahramanmaraş Pazarcık merkezüssü olan zelzelelerde Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Hatay, Malatya, Adana, Osmaniye, Şanlıurfa üzere çok sayıda vilayette yıkımlar meydana geldi. Türkiye, 1999 Gölcük Depremi’nden de daha büyük bir yıkımla karşı karşıya olduğu bu günlerde diğer vilayetlerde de meydana gelebilecek mümkün zelzelelerin tedirginliğini yaşıyor.

Bilim Sağlık Haber Ajansı (BSHA), 6 Şubat’ta meydana gelen zelzeleleri öngören, ikazlarda bulunan Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür ile görüştü. Ülke genelinde bilhassa Marmara Bölgesi’nde İstanbul’da büyük bir zelzele tedirginliği hakimken, Ege Bölgesi’nde de tıpkı huzursuz hava esiyor. “İstanbul’da uzatmaları oynuyoruz. Zelzele İstanbul surlarına dayandı” açıklamasında bulunan Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Görür, BSHA’nın İzmir’e yönelik sorularını yanıtladı. Görür, ülke genelindeki zelzele tedirginliğini yaşayan kentlerden biri olan İzmir ile ilgili olarak Büyükşehir Belediyesi’nin Mikro Bölgeleme Çalışması’nın kıymetinden bahsetti. Görür, İzmir’in zelzele bilimciler olarak kendilerini korkuttuğunu fakat İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen Mikro Bölgeleme Çalışması’nın İzmir’de periyodik olarak ne vakit bir sarsıntı olacağı hakkında bilim beşerlerine rehber olacağını söyledi. 

“İzmir Bizleri De Huzursuz Ediyor”

İzmir’in birçok yerinin taban olarak çürük olduğunu belirten Prof. Dr. Naci Görür, “Bayraklı’da yıkımlara neden olan sarsıntıya İzmir sarsıntısı diyoruz fakat o İzmir sarsıntısı değildi. Yunanistan’da Sisam Adası’nda olan bir sarsıntıydı lakin İzmir’de yıkımlara ve can kaybına neden oldu. Münasebetiyle İzmir’de, yarımada hayli fazla sayıda etkin faylar ile kesilmiştir. Bu Kuzey Doğu, Güney Batı, Kuzey Güney, Doğu Batı fayları ile örgülü bir halde kesilmiştir. Çok etkin fayın olduğu bir yarımada olan İzmir münasebetiyle bizi huzursuz ediyor. Bu canlı faylar günün birinde harekete geçse İzmir’i duman eder zira Sisam’da olan bir zelzele bile 80 km ötedeki İzmir’e bunu yaptıysa kendi içinde bir zelzele ne olur diye düşünüyoruz” dedi. 

İzmir Büyükşehir’in Mikro Bölgeleme Etüt Projesi’ne Övgü

İzmir Büyükşehir Belediyesi  tarafından İzmir İleri teknoloji Enstitüsü, Ortadoğu Teknik Üniversitesi ve Çanakkale 18 Mart Üniversitesi işbirliği ile gerçekleştirilen, kentin sarsıntıya neden olabilecek fayların adeta röntgeninin çekileceği Mikro Bölgeleme Etüt Projesi’ne değinen Naci Görür, “İzmir BüyükŞehir Belediyesi yararlı ve yanlışsız bir iş yapıyor. Benim de ‘Mikro Bölgeleme Çalışması yapmadan İzmir’i zelzeleye hazırlayamazsınız’ formunda teklifim olmuştu. ODTÜ Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Erdin Bozkurt ve grubunun de dahil olduğu proje çok yararlı bir projedir. Dokuz Eylül Üniversitesi’nde Hasan Sözbilir ve arkadaşları da yeniden çok yararlı çalışmalar yapıyorlar. Pekala mikrobölgeleme çalışmasında ne yapılacak? İzmir’deki fayların özellikleri detaylı bir formda ortaya konulacak. Fayların zelzele üretme potansiyeli, kapasitesi nedir? Zelzele üretme tekerrür dönemi nedir? Sorularının karşılıkları bulunacak. Bütün bu bilgiler ortaya çıktıktan sonra İzmir’in depremselliği hakkında dişe dokunur bir şey söylemek mümkün olacaktır. Tabi bu ayrıntıyı bilmeden genel anlamda  kesin olarak şunu söyleyebiliriz. İzmir tehlikeli bir zelzele kentidir. İzmir’de en az 15-16 tane etkin fay var. Batı Anadolu’nun önemli sarsıntı fayları da İzmir’den geçiyor. İzmir fayı Kuzey’deki Manisa grabeninin Güney kısmındaki faylardır. Bu istikametiyle İzmir’e bir sarsıntı kenti diyebiliriz” açıklamalarında bulundu. 

“Mikro Bölgeleme Projesi Gün Vermeyecek Lakin Vaktini İşaret Edecek”

Deprem Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Mikro Bölgeleme Projesi’nin tabi ki İzmir’de ne vakit zelzele olacağına ait gün yahut saat vermeyeceğini lakin kentte ne vakit sarsıntı olabileceğine ait dönemin ön görülebilmesine yardımcı olacağını söyledi. Görür kelamlarına şöyle devam etti: “Mikro Bölgeleme Çalışması bittikten sonra İzmir’de ne vakit sarsıntı olabileceğini dönem olarak ön görebiliriz. Kesin tarih üzere değil lakin dönem olarak bunu görebiliriz. Ayrıyeten İzmir’de bu çalışmalar bitince bir de zayıf çürük yerler ortaya çıkacak. Bu çürük tabanlar zelzele dalgalarını büyüten yerlerdir. Çok fazla sallanmaya ve sarsılmaya neden olurlar. Çok fazla yük bindirirleri binalara ve yıkıma neden olurlar. Biz kabaca bunları biliyoruz. Batı Anadolu daima sağdan soldan gerilim birikimleri altında bu nedenle yer bilimciler olarak İzmir’den korkuyoruz.”

Türkiye’de Sarsıntı Açısından Hassas Yerler

Prof. Dr. Naci Görür son olarak Türkiye’de sarsıntı hassasiyeti olan yerler ortasında Marmara Bölgesi’ni her fırsatta belirttiklerini fakat İzmir’e de dikkat etmek gerektiğini de söylediklerini söz etti. Görür,  “İzmir ile ilgili dediğim üzere Mikro Bölgeleme Çalışması bize hakikat kestirimleri sunacaktır. Erzincan ve Karlıova, Hakkari Bölgesi’nde de sarsıntı hassasiyeti mevcuttur. Kahramanmaraş zelzelelerinin akabinde da şu anda ülkemizde Hatay Ve Adana bölgesine de dikkat etmek gerektiğini söylüyoruz” vurgusunda bulundu. (BSHA-Bilim Ve Sağlık Haber Ajansı)

Kaynak : Bilim ve Sağlık Haber Ajansı