Tüberküloz (verem) hastalığında sık sorulan sorular

Soru 1: Tüberküloz hastası hastanede yatarak mı tedavi edilmelidir?

Yanıt: Her hastanın kesinlikle yatırılması gerekmez. Bilimsel olarak, hastanede yahut ayaktan tedavi edilen hastalar ortasında, hastalık güzelleşmesi ve bulaştırıcılık açısından fark olmadığı görülmüştür. Lakin genel durumu bozuk, yaygın hastalığı olan, çok kan tükürmesi olan, ek medikal sorunu olan, ilaç yan tesiri çıkan ve tedaviye uyumsuz olan hastaların hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerekir.

Soru 2: Bulaştırıcılık ne kadar sürer?
Karşılık: İlaç tedavisine başlandıktan sonra bulaştırıcılık süratle kaybolur. Şayet kullanılan ilaçlar tesirli ise tedaviden 2-3 hafta sonra bulaştırıcılık büyük oranda yok olur.

Soru 3: Tüberküloz hastasının yakın etrafındakiler ne yapmalıdır?
Cevap: Verem Savaş Dispanserine denetime gitmelidir. Dispanserde yapılan denetim sonrasında gerek görülen bireyler gözetici tedavi almalıdır. Esirgeyici tedavi de Verem Savaş Dispanserleri tarafından fiyatsız olarak verilmektedir.

Soru 4: Tüberküloz tedavisinin yan tesirleri var mıdır? Yan tesir çıkması halinde ne yapılmalıdır?
Cevap: Tedavi sırasında yan tesirler ortaya çıkabilir. En sık görülen yan tesirler, cilt döküntüsü, kaşıntı, iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı ve görme bozukluğudur. Bu durumların ortaya çıkması halinde ilaçları derhal kesmeli ve hekiminize başvurmalısınız. Tedavinin temel ilaçlarından biri olan rifampisin, idrar, göz yaşı ve büyük abdesti turuncuya boyayabilir. Endişelenecek bir durum değildir.

Soru 5 : Doğum denetim haplarının tüberküloz ilaçları ile etkileşimi var mıdır?
Karşılık: Evet. Rifampisin isimli ilaç doğum denetim haplarının aktifliğini azaltır. Bu nedenle ya farklı bir usulle korunmalı ya da hekiminize danışarak östrojen içeriği yüksek olan doğum denetim haplarından kullanmalısınız.

Soru 6 : Tüberküloz tedavisi ile birlikte vitamin kullanmak gerekir mi?
Cevap: Elli yaş üstü şahıslarda, şeker hastalığı olanlarda, alkolizm hikayesi olanlarda, gebelerde tüberküloz ilaçları ile birlikte B6 vitamini alınması gerekir.

Soru 7: Tüberküloz tedavisi muvaffakiyetinde beslenmenin değeri nedir?
Cevap: Sağlıklı bireyler için gereken nizamlı ve kâfi beslenme tüberküloz hastaları için de geçerlidir. Tedavi muvaffakiyetinde temel olan ilaç tedavisidir.

Soru 8: Verem aşısı (BCG) tüberküloz hastalığından korur mu?
Cevap: Verem aşısı çocuk yaş kümesine uygulanan bir aşıdır. Çocuklarda akciğer tüberkülozundan değil, tüberkülozun önemli formları olan kanla yayılan (milier) ve beyin zarını tutan (menenjit) tüberkülozu önler. Erişkinlerde hastalık için hami değildir.

Soru 9: Tüberküloz hastası konutta nasıl ve nerede yaşamalıdır?
Cevap: Tüberküloz hastası güneş gören ve sık havalandırılabilen bir odada kalmalıdır. Öksürürken, hapşırırken, konuşurken ağız ve burnunu kapatmalıdır.

Soru 10: Tüberküloz tedavisi sürerken çalışılabilir mi?
Cevap: Fizikî durumu uygun olan hastalar, balgamlarında tüberküloz basili olmadığı gösterildiğinde, ilaçları sistemli kullanmak şartıyla çalışabilirler.

Soru 11: Tüberküloz cilt testi (PPD) nedir ? Kimlere yapılır ? Nasıl yorumlanır?
Karşılık: Tüberküloz cilt testi, tüberküloz basilinin hücre duvarından elde edilen ve antijenik özelliği olan bir proteinin, küçük bir iğne ile kol derisi içine uygulanması ve 2-3 gün sonra oluşan kabarıklığın kıymetlendirilmesi biçiminde yapılan bir testtir. Kabarıklığın oluşması tüberküloz basili ile karşılaşıldığını ve infeksiyon varlığını gösterir. Kabarıklık oluşmaması ise tüberküloz basili ile karşılaşılmadığı manasına gelir.

Soru 12: Tüberküloz hastasının yapması gerekenler nelerdir?
Cevap:

Tüberküloz ilaçları her gün sistemli olarak alınmalıdır.

Tüberküloz ilaçları alırken, doktora istişareden diğer ilaçlar kullanılmamalıdır.

İlaçlara bağlı yan tesir oluşması durumunda en kısa müddette doktora gidilmelidir.

Tedavi mühletince tertipli denetimlere gidilmelidir.

Kadın hastalar, gebelik, emzirme, doğum denetim yolları ile ilgili durumlarını hekimlerine bildirmelidir.

Sigara ve alkol kullanılmamalıdır.

Uzm. Dr. Sevin Karalar

Kaynak: Doktor Sitesi